http://kirsehirsayfasi.blogspot.com.tr/2010/11/prof-fritz-baade-1893-1974-turkiyeye.html

Prof. Fritz Baade 1893-1974 (Türkiye’ye sürgüne gönderilen Alman Bilim Adamı)

21:16 adnan menderes, kırşehir, onyx taşı, terme kaplıcaları 0 comments

Almanya’dan baskıcı rejim tarafından sürgün edilen bilim adamlarından olan Prof. Fritz Baade, 1934’te Türkiye’ye Türk Tarım Bakanlığı için tarım uzmanı olarak çağrıldı. 1944’te ailesiyle birlikte Kırşehir’e yerleştirildi. Kırşehir’e yerleştikten sonra çalışmalarına başlayan bilim adamı Terme Suyu ile çalışmalar ve yayınlar yaptı. Bununla birlikte yörenin bir diğer önemli değeri olan Onyx Taşı ile araştırmalar yaptı. 1946’da ABD’ye gitti. 1958’de Türkiye’ye yaptığı bir yolculuk sırasında Kırşehir’i de ziyaret etti, Kırşehir’de kendisine fahrî hemşehrilik nişanı verilerek ödüllendirildi. Prof. Dr. Fritz ”Baade Kırşehir şehrinin beni fahri hemşehri yapması memleketim de dahil olmak üzere, bana tevcih edilen birçok payelerden üstündür.” diyerek sevincini dile getirmiştir. 1964 itibariyle Türkiye Cumhuriyeti’nin fahrî konsolosluğunu üstlendi.

Bu arada Demokrat Parti’nin Osman Bölükbaşı’nın memleketi Kırşehir’i ilçe Nevşehir’i de il yapıp, Kırşehir’i Nevşehir’e ilçe olarak bağlaması ile Kırşehir’lilerle arasına soğukluk giren Menderes, çok istediği halde ilin fahri hemşehrisi olamamıştı. Baade’nin fahri hemşehri olduğu haberini duyan Menderes, “Bir gavurdan bile esirgemedikleri hemşehrilik payesini Kırşehirli’ler benden esirgedi” diyerek tepki göstermiştir.

KAYNAKLAR :

• http://ist-univ.dergipark.gov.tr/download/article-file/8163

http://felsefelemek.blogspot.com.tr/p/kirsehirin-dogal-zenginliklerini.html

İNSAN VE TOPLUM

İnsan kendi özünde bulunan soylu değerleri keşfettikçe insanlaşır. gerçek mutluluk insanca değerlerde gizlidir. Aklınız sizlere yeni ufuklar açacak muhteşem güzellikler sunacaktır. Kendinizde bulunan bu cevheri keşfedin

KIRŞEHİR’İN DOĞAL ZENGİNLİKLERİNİ KEŞFEDEN BİR BİLİM ADAMI PROF. DR. FRİTZ BAADE

XX. yy bilim, sanat ve felsefenin çok hızlı geliştiği bir dönemdir.

Eğer, II. Dünya Savaşı olmasaydı bu gelişme insanlık için çok güzel sonuçlar doğuracaktı.

İnsanlığın iki büyük dehası Albert Einstein ve Sigmund Freud, Almanya’da yetişmişti ve Yahudi kökenliydi.

Fakat Alman halkı kültür ve insanlık düşmanı olan A. Hitler’i iktidara taşıdı.

Hitler, önce bu dehaların kitaplarını yaktı. Alev alev yanan o kitaplar cehaletin uygarlığa karşı nefretinin bir simgesiydi. Hitler, bir insanlık suçu olan ırkçılığı körükledi. Alman halkı, Milliyetçiliğin akustik büyüsüne kapıldı. Bunun sonunda Yahudi düşmanlığı doruk noktasına ulaştı. Böylece Einstein ve Freud Almanya’yı terk etmek zorunda bırakıldı.

Onlar gibi Yahudi kökenli olanlar, Almanya’dan kaçmak zorunda kaldı. Kaçamayanlar da toplama kamplarında açlıktan ve hastalıktan öldü.

Tüm dünyada bilim ve felsefeye öncülük etmiş uygarlığın meşalesine taşımış olan Almanya’da SS’ler devriye geziyor, caddelerde, sokaklarda erkeklerin pantolonları indirilerek Yahudi olup olmadıkları kontrol ediliyordu.

Eğer sünnetliyse kollarına sarı Davut Yıldızı bandı takılarak toplama kamplarına gönderiliyordu.

Sadece Yahudi olmak, suçlu olmak için yeterliydi.

Freud gibi akıl hastalıklarının tedavisinde çığır açan insanın bilinç altını ilk defa keşfeden modern psikiyatrinin temellerini atan bir doktor, Einstein gibi dahi bir fizikçi olması fark etmiyordu.

Bu korkunç baskı yüzünden Almanya’da yaşayan Yahudi kökenli bilim adamları, filozoflar ve sanatçılar, başka ülkelere göç etmek ya da sığınmak zorunda kaldılar.

Sayıları iki bin kadar tahmin edilen bu insanların iki yüz kadarı da Türkiye’ye sığındı.

Almanya’yı terk ederek Türkiye’ye sığınan bu değerleri Türkiye’nin kabul etmesi Hitler’i çok kızdırdı.

Gazeteci Nükhet Aşkın, “Son Devrim” isimli eserinde bu sancılı süreci şöyle anlatır:

“Bu komünist profesörleri ülkenize sokmayın”

“Benim ortadan kaldırmak istediğim bu Yahudi alayını Mustafa Kemal koruyamaz, buna müsaade etmem” diyerek tehditler savurdu. Bu tehditleri Atatürk’e ileten Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras’a Atatürk, Hitler’e adeta bir tokat niteliğinde şu cevabı verdi:

“Bir onbaşı beni cinayetlerine alet edemez” diyerek Türkiye’ye sığınmak isteyen bilim adamlarının işlemlerinin hızlandırılması talimatını verdi.

O yıllarda Türkiye, yeni kurulmuş genç bir Cumhuriyetti. Bilim, sanat ve felsefenin evrensel değerlerine kapılarını açmak istiyordu. İşte tam bu yıllarda 1933 yılında üniversite reformu gerçekleştirildi. Skolâstik bir eğitim veren Darülfünun’un yerine Hümanist ve Laik ortamın oluşturulması için gelişmiş ülkelerde uzmanlar getirtiliyordu.

Almanya’yı terk eden bilim adamlarına Türkiye’nin çok ihtiyacı vardı.

1933 yılında Türkiye’ye ilk gelenler arasında “Olasılık Teorisinin” mucidi dünyanın en saygın bilim adamlarından biri olarak kabul edilen Hans Reichenbach vardı. Atatürk, bu değeri hemen İstanbul Üniversitesi’ne Ordinaryüs Profesör olarak atadı. Reichenbach ile ilgili hocalarımız gururla anılarını anlatırdı.

Onun ilk derslerini Türkçeye çeviren benim de hocalığımı yapmış olan Prof. Dr. Macit Gökberk’ti.

Macit Gökberk, bu çevirileri yaparken çok zorlanır. Çünkü bu bilimsel ve felsefi terimlerin Türkçe karşılığı yoktu. Macit Gökberk, dil konusundaki araştırmalarına bu olayla birlikte başlamış, bu çalışmalarını sürekli devam ettirmiş, uzun yıllar Türk Dil Kurumu’na başkanlık etmiş saygın bir bilim adamıdır.

İlk çevirilerinde Macit Gökberk yetersiz kaldığından dolayı kendisine yardım etmesi için çok iyi Almanca bilen Nusret Hızır kadroya alındı.

Reichenbach, Türkiye’de kaldığı 5 yıl içerisinde çok değerli öğrenciler yetiştirdi. Bu değerler Prof. Dr. Macit Gökberk, Prof. Dr. Nusret Hızır, Prof. Dr. Takiyettin Mengüşoğlu, Prof. Dr. H. V. Eral, Prof. Dr. Mermi Uygur, Prof. Dr. Hilmi Ziya Ülken, Prof. Dr. Z. F. Fındıkoğlu, Prof. Dr. Suut Kemal Yektin gibi Cumhuriyetin çok değerli hocalarının yetişmesinde Reichenbach’ın büyük katkısı vardır.

Ne yazık ki bu değerli insan ve pek çok bilim adamı Atatürk’ün ölümünden sonra Türkiye’yi terk etmek zorunda kalmıştır.

İşte bu çok değerli bilim adamlarının bazıları da Kırşehir’e geldiler.

Bu Alman göçmenleri hikâyelerini büyüklerimizden çoğumuz dinlemiştir. Selgah, Üçgöz ve şehrin çeşitli yerlerinde oturan bu göçmenlere çiçek götürdüğümü emekli öğretmen Hüseyin Yenice anlatmıştı.

Kırşehir’de toplu olarak kadın, erkek, çocuk çarşıda, pazarda garip garip dolaşan bu yabancılara Kırşehir büyük ilgi ve sevgi göstermiştir.

Şehrimizin tanınmış simalarından Hacı Gülten, bunlarla ilgili şu hikâyeyi anlattı:

Bu Almanlardan biri şehrimizin tanınmış simalarından M. Civelek ile keklik avına gider. Kafesteki keklik, doğadaki kekliklerin avlanması için bir tuzaktır. Alman, M. Civelek’e ‘Bu kekliği bana sat’ der. Civelek’e epey para vererek kekliği satın alır. Kafasını koparır, bir kenara atar. Civelek ‘Para vererek aldığın kekliğin kafasını niçin kopardın’ der. Bunun üzerine Alman ‘Keklik soyuna ihanet ediyordu’ der.

Kırşehir’e gelenler içerisinde en önemli şahsiyat Dr. Frizt Baade’dir. (1893-1974)

Prof. Dr. Fritz Baade 1935 yılında Türkiye’ye gelmiş, Tarım Bakanlığında Danışman olarak çalışmıştır. Ekonomi Uzmanı olmasına rağmen erozyon konusunda incelemeler yapmıştır. Daha sonraları Kırşehir’e gelerek onyx ve mermer taşı işletmeciliğine öncülük etmiştir. Burada yetiştirdiği değerli öğretmen Abdullah Acer’i Almanya’ya götürmüş, mermer işletmeciliği konusunda onu yetiştirmiştir. Abdullah Hoca, mermer işletmeciliğini Kuşadası’na taşımış, Kırşehirli pek çok insanın da Kuşadası’nda mermer işletmeciliği konusunda öncülük etmiştir. Bugün Kuşadası’nda en önemli mermerciler Kırşehirliler ve Abdullah Acer’in çocuklarıdır.

Baade daha sonra Terme suyunu analiz ederek insan sağlığı için adeta bir şifa olduğunu ilk defa o göstermiştir.

Terme Kaplıcalarını bir turizm ve şifa merkezi olarak ilk o açmıştır.

Baade’nin Terme’de ilk havuzun yapılışında Ahi Baba’da bulunmuştur. Ahi Baba, Baade ile yaptığı çalışmaları gururla anlatır.

Ahi Baba, ne kadar gurur duysa o kadar haklıdır. Çünkü Kırşehir’i seven her insan doğal zenginliklerimizin keşfinde bulunmak, böyle güzellikleri, bu tür bir heyecanı yaşamak ister.

Baade, Hirfanlı Barajı konusunda çalışmalar yapmış, hükümete rapor sunmuştur.

Baade’nin Kırşehir’e yaptığı hizmetleri Kırşehir halkı unutmamış ve ona fahri hemşerililik beratı vermiştir.

Bu duruma çok sinirlenen Başbakan Adnan Menderes; “Bir gavurdan bile esirgemedikleri hemşerilik payesini Kırşehirliler benden esirgedi” diyerek tepki göstermiştir.

Oysa Baade, doğal zenginliklerimizi keşfederek, Kırşehir’e büyük hizmetler yapmıştır. Menderes ise Kırşehir’i kaza yaparak, Kırşehirleri ağlatmıştır.

İnsan ölür, yaptığı hizmetler kalır.

İyilikler de unutulmaz, kötülükler de.

06.04.1960

Prof.Baade Turistik tesis İnşasını Tavsiye etli O.E.C.E.adına tetkikler yapan Baade,Gemlik,Armutlu ve Antalya sahillerinin Riviera hâline getirilmesini lüzumlu görüyor ANKARA.METE AKYOL bildiriyor GEM

http://www.kirsehir.net/tr/content/tas-islemeciligi/1446

İlimizde taş işleneciliği 1944 yılına dayanmaktadır. 1949 yılında Sanat Enstitüsünün öncülüğünde taş işleneciliğinde Abdullah Ercan ve Haşmet Özbilek adlı öğretmenler tarafından Makinalı üretime geçildi. Teknik Lisede başlayan taşçılığın tanıtımında ilk işyerini 1955 yılında oyan Orhan Baycan ve Adnan Özbey yapmışlardır.

O yıllarda sadece iki atelye varken günümüzde turistik nitelik gösterdiğinden bu atelyelerin sayıları artmıştır. 1933 yılında Almanya’dan Hitler diktatörlüğünden kaçıp II. Dünya Savaşı yıllarında geçici bir süre için Kırşehir’e yerleştirilen Almanlar arasında bulunan Prof. Dr. Frizt Baade 1945 yılında tekrar ülkesine dönerken götürdüğü Terme taşını Almaya’nın Kiel şehrindeki evinde atelyesinde Vazoya dönüştürmüştür. Daha sonra Prof. Baade bu vazonun Kırşehir’e armağan edilmesini vasiyet etmiştir. 1954 yılında Vazo 1984 yılında torunu Arkeolog Doktor Hans Peter Laguer tarafından Kırşehir Müzesine armağan edilmişti

Orhan Baycan ve Terme taşı

Orhan Baycan ve Terme taşı

Orhan Baycan ve Terme taşı

1

.10.2015 | 323 görüntüleme

28 Ekim 2007 tarihinde kaybettiğimiz Kırşehir eski Belediye Başkanı, kayınbabam Orhan Baycan’ı aramızdan ayrılışının 8. Yılında saygıyla, şükranla anıyorum. 1973-1980 yılları arasında iki dönem Kırşehir Belediye Başkanlığı görevinde bulunan Orhan Baycan’ı unutmak, hatırlamamak mümkün mü? O yıllardır içimizde yaşıyor. Orhan Baycan gerek Belediye Başkanı olarak, gerekse oniks mermer taş işletmeciliğinin öncüsü Kırşehir’e önemli hizmetler vermiştir. […]

28 Ekim 2007 tarihinde kaybettiğimiz Kırşehir eski Belediye Başkanı, kayınbabam Orhan Baycan’ı aramızdan ayrılışının 8. Yılında saygıyla, şükranla anıyorum.
1973-1980 yılları arasında iki dönem Kırşehir Belediye Başkanlığı görevinde bulunan Orhan Baycan’ı unutmak, hatırlamamak mümkün mü? O yıllardır içimizde yaşıyor.
Orhan Baycan gerek Belediye Başkanı olarak, gerekse oniks mermer taş işletmeciliğinin öncüsü Kırşehir’e önemli hizmetler vermiştir.
Terme taşı garip bir taştır, bakınca bir şeye benzetemezsiniz, ama ilginç bir taştır. İşlenmemiş terme taşı sizi hayal âlemine götürür. Birçok şeye benzetirsiniz, bir tek taşa benzemez. Dedenizin yüzünü, ananızın, babanızın sıcaklığını bulursunuz onda. İçimizden biridir. Anılarımızdadır. Doğduğunuz şehri, Kırşehir’i hatırlatır sizlere. Masanızın bir kenarında bazen bir isimlik, sizi herkese tanıtan, bazen bir küllük sigaranızı söndürdüğünüz. Bazen de üzerinde oturur, bakınırız sağa sola, yokluktan bahsederiz, üstünde oturduğumuzun kıymetini bilmeksizin.
Nedir diye aradığınızda, “Terme taşı Kırşehir’in güneyinde(?) Kazankaya ve Terme hamamları arasından çıkarılmaktadır. Koyu kırmızı, açık sarı ve kahve renklidir.” (1) diye bir açıklama çıkar karşınıza. Ya da “çok eski zamanlardan beri çalıştırılan Terme Ocaklarında, Kırşehir’in içinde kuzey güney istikametinde uzanan, boyu 1,500 km.yi bulan, 10–150 m. Arasında genişlik gösteren bir traverten zuhuratı (oluşumu) ile karışık bulunan Terme oniksleri; renk itibariyle dünyada örneği bulunmayan bir oniks mermer cinsidir. Renkler o kadar mütehayyil ve renk varyasyonları gösteren tabakalar yekdiğerine o kadar ince ve yakındır ki ters damar olarak biçilen mermer içindeki renkler tavus kuşu kuyruğundaki renkleri ifade etmektedir.” (2) der bir başka uzman.
İlimizde taş işlemeciliği 1944 yılına dayanmaktadır. 1949 yılında Sanat Enstitüsünün öncülüğünde taş işlemeciliğinde Abdullah Ercan ve Haşmet Özbilek adlı öğretmenler tarafından makineli üretime geçildi. Teknik Lisede başlayan taşçılığın tanıtımında öncülüğü, ilk işyerini 1955 yılında açan, Orhan Baycan ve Adnan Özbey yapmışlardır. O yıllarda sadece iki atölye varken günümüzde turistik nitelik gösterdiğinden bu atölyelerin sayıları artmıştır. 1933 yılında Almanya’dan Hitler diktatörlüğünden kaçıp II. Dünya Savaşı yıllarında geçici bir süre için Kırşehir’e yerleştirilen Almanlar arasında bulunan Prof. Dr. Frizt Baade 1945 yılında tekrar ülkesine dönerken götürdüğü Terme taşını Almanya’nın Kiel şehrindeki evinde atölyesinde Vazoya dönüştürmüştür. Daha sonra Prof. Baade bu vazonun Kırşehir’e armağan edilmesini vasiyet etmiştir. 1954 yılında Vazo 1984 yılında torunu Arkeolog Doktor Hans Peter Laguer tarafından Kırşehir Müzesine armağan edilmiştir. (3)
Terme taşı yontulunca, zımparalanınca ve hele cilalanınca, yaratıcısına yeniden yaratma gücü verecek kadar güzelleşir. O çirkin, suratsız taş gider, bambaşka bir güzellik ortaya çıkar. Onca zahmet, emek, unutulur, yaratmanın zevki yaşanır.
Terme taşı dendiğinde, akla ilk gelen insanlardan birisidir, Orhan BAYCAN.
65 yıllık arkadaşı ve dostu Hakkı GÖÇEN’in vurguladığı gibi, “O; taş işçiliğinde, oniks taş işçiliğinde önemli hizmetler verdi, birçok arkadaşlar yetiştirdi. Yetiştirdiği arkadaşların birçoğu bugün ülkenin birçok yerinde ülke turizmi adına hizmet vermekteler. Ve hatta şunu söyleyeyim oniks taşını dünyaya tanıtan insanlardan bir tanesidir.”
O’nu tanıdığımda, oyundan kenara alınmış bir takım kaptanı idi. Yaşadığımız siyasi çalkantılar ve ailesi onun bir daha sahaya çıkmasına şans tanımadı. Ama o, limana çekilmiş, savaş gemisi “Midilli” gibi atıl kalmadı, kendi düşüncelerini, heyecanlarını, bilgisini, görgüsünü, eğitimini, deneyimlerini önce yakın çevresine, sonra tüm tanıdıklarına, okurlarına aktarmaya son nefesine kadar devam etti.
Kırşehir’de doğdu, büyüdü. Babasının icazetini liseye kadar aldı da, girdiği hukuk fakültesinin kapısından diplomasıyla çıkmak, mezun olmak babasının inadı yüzünden mümkün olmadı. Birçok konuda oğlunun ufkunu açan, hayat boyu karşılaştığı her olayda danıştığı babası, hatta ölümünden sonra bile “Recep BAYCAN buna ne derdi acaba?” diye düşündüğü babasına boyun eğdi, Hukuk Fakültesini bıraktı. Hayat fakültesinde okudu, biçer döverlerin tepesinde uçsuz bucaksız tarlaların ekinini biçti, bozkırın sıcağında, tozunda, ayazında kavruldu, Bölükbaşı’nın peşinde köy köy dolaştı, taşı işlemek için alet üretti, taşa hayat vermeye çalıştı. Başarılı oldu mu, olmadı mı? Takdir, bağrından çıktığı vefalı Kırşehir insanının, halkının.
Şekil vermeye uğraştığı terme taşı kadar, yeniden inşasına uğraştığı Kırşehir’de onun ellerinde bir anlam kazandı. Onun dönemini, anılarını yazan birçok insanın buluştuğu ortak payda; onun davranışta örnek insan ve Kırşehir’e sevdalı olması, yanında Kırşehir’in alt yapı sorunlarını çözen Başkan olmasıydı.
Yokluklar döneminde açılan çevre yolunu, mahalle aralarındaki yolları her geçişte duyduğu keyif kadar, özellikle de “ırmağın öte yanındaki” yollar üzerindeki garipliklere, terk edilmişliğe, ilgisizliğe kızgın bakışlarını ve homurdanmasını fark etmemek te olanaksızdı. Oturduğu Killik Sokak’a bir tek kaldırım taşının döşendiğini sağlığında görmedi. Kendisi yüzünden bir mahallenin mağdur edildiğini düşündü, daha da fazla üzüldü.
Karşılaştığı güçlüklere, çiğliklere ve vefasızlıklara gülerek baktı, muzip ve sevecen. Terme taşı gibi dayandı, dayandı. Çatlamadı, biraz aşındı, biraz çizildi. Bunu bile belli etmedi, ne bize, ne kendine. Sıktı dişlerini. İki damarının tamamen, bir damarının yüzde doksan beş tıkanık olduğunu öğrendiğinde de hiç tepki vermedi. Raporu merakla ve ayakta okudu, inceledi. Neşesini kaybetmedi. Çevresindekilerin endişelerine inat, güldü, gülümsedi.
Kırşehir’in geçmişini gelecek nesillere taşıma hevesini son ana kadar sürdürdü, söyledi, yazdı. Cezaevinin önündeki boş arsadaki kanalizasyon kazısında ortaya çıkan ve kırılmasın diye başında durarak bin bir zahmetle Belediye Binası önüne kadar taşıttığı küpün, bir an arkasını döndüğünde kırılmasında ne hissetti ise, Kırşehir Müzesinin önünden her geçişinde aynı şeyleri hissetti.
İsyan ettiğini okudum gözlerinde zaman, zaman. Köstebek gibi, altında, içinde ve üstünde çalıştığı, uğraştığı şehrinin bir türlü imar edilememesini hazmedemedi. Anadolu’nun diğer kasabaları şehirleşirken, Anadolu’nun kültür başkentlerinden birinin, Ahiliğin merkezinin, çalışkanlığın, çalışma disiplininin ve ahlakının başkentinin, memleketinin, Kırşehir’in kasabalaşmasına olan tepkisini ve isyanını okudum gözlerinde.
Başkalarının kaba yöntemlerle yapmaya çalıştığını, bir Anadolu evliyası alçakgönüllülüğüyle, nezaketiyle, efendiliğiyle kalemini kılıç yaptı, yazdı. İnsanları, yalnızlığını, çaresizliğini, yapmak istediklerini, yapılabilecekleri, iyi şeyleri, kötü şeyleri, aykırılıkları yazdı. Kişisel hesaplaşmaları, kısır çekişmeleri, ihanetleri yazdı. Yazamadıklarını sözleriyle, şakalarıyla paylaştı. İçindekileri akıttı, paylaştı yıllarca. Kimileri kızdı, kimileri sevdi.
Terme taşı, içinden fışkıran terme suyu ile bir başka anlam kazanır. Su taşı, taş suyu bütünler. Orhan BAYCAN da kendinde var olan nitelikleri kadar, ürettikleri ve yaptıkları ile, düşünceleri ve Kırşehir’e ilişkin projeleriyle anlam kazandı. Bize bıraktığı onurlu isim ve geçmiş için evlatları ve ailesi olarak bizler müteşekkiriz. Ama Kırşehir için yaptıklarına, bıraktıklarına tüm hemşerileriyle ve sevenleriyle birlikte binlerce kez müteşekkiriz. Terme taşının kıymetini bilemediğimiz gibi senin de kıymetini yeterince bilemedik sanırım.
Ruhun şad ve toprağın bol olsun. Tanrı sevgin kadar, sabrını da versin.
Dipnot:
(1) Türkiye Neojen Formasyonlarının Ekonomik Jeolojisi, Salih GÖK, MTA, Ankara
(2) Türkiye Oniks Mermerleri, İstihsal ve İhraç İmkanları, M.ARIKAN,
(3) Taş İşlemeciliği, Kırşehir İl Turizm Müdürlüğü Sitesi

May 02 2009 http://www.arastiralim.net/ilk/ataturk-hitlere-kizarsa.html

Atatürk Hitler’e kızarsa

Atatürk’ün gerçekleştirdiği üniversite reformunun anlatıldığı “Son Devrim” isimli kitap büyük ilgi görüyor. Gazeteci Nüket Aşkın tarafından kaleme alınan kitapta, 1933 üniversite reformunun sancılı süreci ve bu dönemde Hitler’den kaçarak Anadolu’ya sığınan bilim adamlarıyla reformun nasıl gerçekleştirildiği anlatılıyor.

HİTLER’İN TEHDİDİ ve ATATÜRK’ÜN CEVABI

Türk Hükümeti’nin kendisinin kovduğu Yahudi bilim adamlarıyla temas kurduğunu öğrenen Hitler, “Benim ortadan kaldırmak istediğim bu Yahudi alayını Mustafa Kemal koruyamaz. Buna müsaade veremem” diyerek Atatürk’e “Bu komünist profesörleri ülkenize sokmayın” mesajını gönderir.

Atatürk, Bu bilgiyi kendisine ileten Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras ve Maarif Vekili Reşit Galip Bey’e “Bir onbaşı beni cinayetlerine alet edemez” diyerek Türkiye’ye sığınmak isteyen Alman profesörlerin işlemlerinin hızlandırılması talimatını verir.

MENDERES ve KIRŞEHİR

İkinci Dünya savaşı günlerinde Alman hocaların Anadolu’da zorunlu ikametleri gündeme geldi. Çorum, Yozgat, Kırşehir gibi illerde aileleriyle birlikte kalmak zorunda bırakılan Almanlarla yöre halkı arasında ilginç olaylar yaşandı. Yozgat’ta tango dersleri başlarken, Çorum operayla tanıştı, Kırşehir ilk ayaklı banyo küvetini onlardan öğrendi.

Kırşehir’e yerleştirilen Prof. Fritz Baade, Terme kaplıcalarını ve yörenin ünlü onyx taşını buldu. Kırşehirlilerde kendisini fahri hemşehrilik beratıyla ödüllendirdi. Bu arada Demokrat Parti’nin Osman Bölükbaşı’nın memleketi Kırşehir’i ilçe yapmasıyla Kırşehirlilerle arasına soğukluk giren Menderes, çok istediği halde ilin fahri hemşehrisi olamamıştı. Baade’nin fahri hemşehri olduğu haberini alan Menderes, “Bir gavurdan bile esirgemedikleri hemşehrilik payesini Kırşehirliler benden esirgedi” diyerek tepki gösterdi.

Prof. Fritz Baade